بررسی و مقایسه ی طرح واره های تصویری ِ غزلیات سعدی و حافظ

thesis
abstract

زبان شناسی شناختی به ارتباط میان زبان، ذهن و تجربیات فیزیکی- اجتماعی انسان می پردازد و به عنوان رویکردی معنابنیاد مجموعه ای از نظریات را شامل می شود که استعاره ی مفهومی و طرح واره ی تصویری از مهم ترین آن هاست. استعاره ی مفهومی به معنای ادراک مفهوم عینی یک پدیده از حوزه ی «مبدأ» و انتقال آن به یک مفهوم ذهنی در حوزه ی «مقصد» است و به عناصر و عوامل پیوند میان این دو حوزه، «نگاشت» می گویند. نگاشت یا انطباق میان دو حوزه ی مبدأ و مقصد به کمک طرح واره های تصویری انجام می گیرد که جانسون در کتاب بدن در ذهن در سال 1987 به شکلی گسترده به آن پرداخت. طرح واره های تصویری، ساخت های مفهومیِ بنیادین و انتزاعی در ذهن هستند که بر اساس تجربیات و فعالیت های بدنی در حین تعامل یا مشاهده ی جهان اطراف حاصل می شوند و مهم ترین تقسیم بندی طرح واره ها به سه گروه: طرح واره ی حجمی، طرح-واره ی حرکتی، طرح واره ی قدرتی می باشد. این رساله به بررسی و مقایسه ی این سه طرح واره در یک چهارم از غزلیات سعدی و حافظ پرداخته است و چون در این دیدگاه، زبان وسیله ی شناخت است،کوشیده تا با بررسی چگونگی کاربرد این طرح واره ها، به شناخت بهتری از شخصیت فردی و اجتماعی این دو شاعر دست یابد. طرح واره ی حجمی، از بودنِ مفهومی، درونِ مفهومی دیگر سخن می گوید و طرح واره ی حرکتی، برای مفاهیم، حرکت، مسیر، مبدأ و مقصد در نظر می گیرد و طرح واره ی قدرتی، برای بیان موانع و مشکلات مسیر حرکت کاربرد دارد. مهم ترین دستاوردهای شناختی این پژوهش عبارتند از : 1. طرح واره ی حجمی مرتبط با واژه ی «چشم» بیانگر آن است که نوع نگاه و شخصیّت سعدی و حافظ در دو قطب متضاد جای می گیرند. نگاه حافظ بیانگر شخصیّت درون گرا، شهودی، احساسی و دریافت گر اوست و نگاه سعدی گویای شخصیّت برون گرا، احساسی، متفکّر و قضاوت گر او. 2.طرح واره ی حجمی مرتبط با واژه ی «سر» بیانگر آن است که عشق سعدی به خاطر شدت و حدت آن، به قلمرو «عشق پرشور» تعلق دارد و عشق حافظ به خاطر تداوم آن، به «عشق رفاقتی» نزدیک است. قرار داشتن مفهوم عشق در حجم «سر» نیز بیانگر تضاد دیرینه ی عقل و عشق و نمادی از مبارزه ی مردم و طبقه ی حاکم می باشد. 3. طرح واره ی حجمی مرتبط با واژه ی «دل» بیانگر آن است که در غزلیات سعدی، فضای آفاقی بر حجم دل حاکم است و در غزلیات حافظ فضای انفسی غلبه دارد. 4. با توجه به طرح واره های حرکت عمودی و چرخشی می توان گفت که معشوق حافظ در شعر او جایگاهی بلندتر از معشوق سعدی دارد و نیز مفهوم انتزاعی زمان در شعر حافظ حرکتی دایره وار دارد و در شعر سعدی حرکتی مارپیچ. 5. در حوزه ی طرح واره ی قدرتی، ظلم و ستم معشوق و مانع انگیزی او مطرح شده است که می توان آن را بیان نمادین ظلم و ستم پادشاهان بر مردم دانست.

similar resources

Survey of the nutritional status and relationship between physical activity and nutritional attitude with index of BMI-for-age in Semnan girl secondary school, winter and spring, 2004

دیکچ ه باس فده و هق : ب یناوجون نارود رد هیذغت تیعضو یسررب ه زا ،نارود نیا رد یراتفر و یکیزیف تارییغت تعسو لیلد ب تیمها ه تسا رادروخرب ییازس . یذغتءوس نزو هفاضا ،یرغلا ،یقاچ زا معا ه هیذغت یدق هاتوک و یناوـجون نارود رد یا صخاش نییعت رد ب نارود رد یرامیب عون و ریم و گرم یاه م یلاسگرز ؤ تـسا رث . لماوـع تاـعلاطم زا یرایسـب لـثم ی هتسناد طبترم هیذغت عضو اب بسانم ییاذغ تاداع داجیا و یتفایرد یفاضا...

full text

بررسی ساخت های طرح واره ای در غزلیات حافظ به منظور معرفی طرح واره های جدید (رویکردی شناختی)

جدیدترین مکتبی که در حوزة زبان شناسی معرفی شده، مکتب شناختی است و با وجود اینکه کتاب های پربار و مقالات درخور توجهی در این حوزه نوشته شده، به علت تازگی، هنوز جای کار بسیار دارد. در زمینة حافظ و دیوان نفیس او هم مطالب با ارزشی علی الخصوص در حوزة ادبیات و صنایع ادبی به رشتة تحریر درآمده، اما هنوز نکات بررسی نشدة اشعار او بسیار است که از آن جمله بررسی از منظر شناختی را می توان نام برد. در این مقال...

full text

بررسی تطبیقی عشق در غزلیات مولانا، سعدی و حافظ

عشق در خلق شاهکارهای ادبی نقش بسزایی داشته و جلوه‌های گوناگونی در آثار ادبی دارد. در مقاله حاضر به شیوة تطبیقی عشق در غزلیات سه شاعر بزرگ ادب فارسی مولانا، سعدی و حافظ بررسی گردیده و بر مبنای گزینش برخی غزلیات آنان، ابیات حاوی نظرات مشترک و متفاوت آن‌ها در باب عشق بیان شده است. تطبیق عقاید بزرگان ادبیات همچون مولانا، سعدی و حافظ دربارۀ عشق می‌تواند در روشنگری پیچیدگی‌های این موضوع جهان‌شمول مو...

full text

بررسی تطبیقی عشق در غزلیات مولانا، سعدی و حافظ

عشق در خلق شاهکارهای ادبی نقش بسزایی داشته و جلوه‌های گوناگونی در آثار ادبی دارد. در مقاله حاضر به شیوة تطبیقی عشق در غزلیات سه شاعر بزرگ ادب فارسی مولانا، سعدی و حافظ بررسی گردیده و بر مبنای گزینش برخی غزلیات آنان، ابیات حاوی نظرات مشترک و متفاوت آن‌ها در باب عشق بیان شده است. تطبیق عقاید بزرگان ادبیات همچون مولانا، سعدی و حافظ دربارۀ عشق می‌تواند در روشنگری پیچیدگی‌های این موضوع جهان‌شمول مو...

full text

Survey of cancer incidence during a 5-year (1998-2002) period in Semnan province

هدیکچ هقباس و فده : ناطرس زا بسانم تاعلاطا اب یم صاخ یئایفارغج هیحان رد فلتخم یاه همانرب ناوت ار یبط یاه یارب لابرغ و نامرد یرگ ) Screening ( هورگ دومن صخشم رطخرپ یاه . نآ زا هک اج گرم نازیم نانمس ناتسا تشادهب زکرم لااب ریم و ی زکرم رد یناقوف شراوگ هاگتسد ناطرس رثا رب ار ی ا هدرک شرازگ ناریا تس . یماـمت تـبث و یـسررب یارـب تفریذپ ماجنا یعماج قیقحت نانمس ناتسا یموب تیعمج نیب رد ناطرس دراوم ...

full text

مضامین طنز و شگردهای آن در غزلیات سعدی و حافظ

هنر در هر شکل و حالت در عین حالی که بیانگر دنیای درونی هنرمند است بازتاب اوضاعاجتماعی ـ سیاسی و اخلاقی عصر وی نیز می باشد، از سویی دیگر یکی از ملاکهای زیبایی وکمال در آثار هنری بیان غیرمستقیم و ابهام آمیز آن است .از جمله مهمترین ابزارهای هنرمندان بخصوص در هنر کلامی =( ادبیات ) در ارائه «طنز»غیر مستقیم کلام و بیان مضامین مرتبط با جهان اطراف آنان می باشد .استفاده از طنز در میان شاعران و نویسندگان...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


document type: thesis

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه مازندران - دانشکده علوم انسانی و اجتماعی

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023